İşsizlik Maaşı Şartları Nelerdir? Kimler İşsizlik Maaşı Alabilir?

Çalışırken işsiz kalan kişiler ekonomik yönden geçim sıkıntısı yaşamaya başlarlar. Çalışanların yaşadığı bu sıkıntıların işsizlik maaşı ile giderilmesi mümkün olur. Ancak maaşın alınabilmesi için şartların uygun olması gerekir. Böylelikle maaş sayesinde bir süre boyunca maddi sıkıntıların yaşanması engellenir. İşsiz kalan kişilerin işsizlik maaşı alabilmeleri için taşımaları gereken şartlar ve maaşla ilgili merak edilenler;

İşsizlik Maaşı Nedir?

Sigortalı olarak çalışan ancak çeşitli nedenlerle işsiz kalmış olan kişilere yapılan ödemeye işsizlik maaşı (işsizlik ödeneği) denir. Bu maaş İşsizlik Sigortası Kanunu’na uyularak verilen bir maaştır. Ancak işsiz kalan çalışanların bu maaşı alabilmeleri için kanunla belirlenmiş şartları taşımaları gerekir. Bu şartları taşımaları durumunda belirli süre boyunca belirlenen tutardaki maaşı almaya hak kazanırlar.

Kimler İşsizlik Maaşı Alabilir?

İşsizlik Sigortası Kanunu ülkemizde 1999 yılından beri uygulanan bir kanundur. Bu kanunda kimlerin işsizlik maaşı alabilecekleri belirtilmiştir. Böylelikle tüm işsizlerin maaş almasının önüne geçilmiştir.

Devlet tarafından ödenen işsizlik maaşını alabilecek kişiler şunlardır;

• Sigortalı çalışırken işverenler tarafından işten çıkarılanlar
• Tam zamanlı olarak sigortalı çalışanlar
• Yarı zamanlı olarak sigortalı çalışanlar
• Sigortalı olarak hizmet sektöründe çalışanlar
• Çalışma vizesine sahip yabancı işçiler
• Kısmi zamanlı olarak çalışarak sigorta primini ödeyenler
• Kısmi zamanlı çalışanlar için prim ödeyen banka sandıklarına bağlı olanlar

Bu kişilerin kanunla belirlenen işsizlik maaşı şartlarını da taşıyor olmaları gerekir. Sigortalı çalışmak, tam zamanlı ve yarı zamanlı çalışmak ya da hizmet sektöründe çalışmak tek başına maaşı almak için yeterli değildir.

İşsizlik Maaşı Şartları Nelerdir?

İşsiz kalan kişilerin işsizlik ödeneği (maaşı) alabilmeleri için belirlenen şartları taşıyor olmaları gerekir. Bu nedenle de yapılan başvurularda kişilerin şartlara uygun olup olmadıklarına bakılır.

İşsizlik Sigortası Fonu aracılığıyla ödenecek olan işsizlik maaşını alma şartları ise şunlardır;

• İşsiz kalma şartı
• İşsizlik sebebi uygunluk şartı
• Hizmet akdi şartı
• Sigorta primi ödeme şartı
• Başvuru şartı

Bu şartları taşıyan kişiler gelir kayıplarını aldıkları işsizlik maaşıyla giderebilirler. Bu maaşı almaya hak kazanan kişilerin İşkur aracılığıyla önerilen yeni işleri değerlendirmeye almaları önemlidir. Aksi durumda alınan maaşın kesilmesi sorunlarıyla karşılaşılabilir.

İşsiz Kalma Şartı

İşsizlik maaşının alınabilmesi için belirlenen ilk şart işsiz kalmadır. Ancak her çalışan bireyin bu şarta uygun olması mümkün değildir. Çünkü bu maaşın alınabilmesi için kişilerin sigortalı olarak bir işte çalışırken işsiz kalmış olmaları gerekir.

İşsiz kalma durumunun çalışanın kendi isteği ile gerçekleşmemiş olması gerekir. Yani işten istifa etme veya ayrılma durumunda maaşın alınması mümkün olmaz.

İşsizlik Sebebi Uygunluk Şartı

Maaşın alınabilmesi için belirlenen ikinci şart işsizlik sebebinin uygunluğudur. İşveren tarafından işçi bir sebebe dayanarak çıkarılır. Bu sebebin işçinin bir suça karışmamış olmaması gerekir. İşlediği bir suç nedeniyle işini kaybeden bir kişinin maaşı alması söz konusu olmaz.

Suç işleme durumu dışında işçinin işten çıkarılmasında işçinin kusurunun bulunmaması gerekir. Suç dışında kalan kusurlar da maaşın ödenmesi önünde engel olarak kabul edilir.

Hizmet Akdi Şartı

Hizmet akdi şartı işsiz kalan işçilerin işsizlik ödeneği alabilmeleri için gerekli olan şartlardan birisidir. İşten çıkarılmanın gerçekleştiği veya sözleşmenin sonlandırıldığı tarihten önceki 120 gün boyunca çalışılmış olmasını ifade eder. Bu çalışma ise hizmet akdine bağlı olarak işveren adına çalışmayı kapsar. Hizmet akdinin var olup olmadığının anlaşılması için işten çıkarılmadan önceki günler geriye dönük olarak hesaplanır.

Sigorta Primi Ödeme Şartı

İşsizlik ödeneğinin alınabilmesi için sigorta primi ödeme şartı vardır. Bu şartın sağlanması için minimum 600 günlük işsizlik ve çalışma sigortası primlerinin ödenmiş olması gerekir. 600 gün şartının var olup olmadığının anlaşılması içinse işten çıkarmanın gerçekleştiği tarihten önceki son 3 yıla bakılır. Prim gün sayısının uygun olmasıyla adayın işsizlik maaşını alma hakkı doğar.

Başvuru Şartı

Sigortalı olarak çalıştığı işten çıkarılan bir işçinin işsizlik maaşı alabilmesi için başvuru yapması gerekir. Başvuruda bulunmayan bireylerin bu maaşı alabilmeleri mümkün olmaz.

Maaşı alma hakkından yararlanmak içinse işçinin işten çıkarıldığı tarih itibariyle 30 gün dolmadan başvuruda bulunması gerekir. Başvuruyu yapmasının ardından şartlara uygun olmasıyla maaş alma hakkına sahip olur.

İşsizlik Maaşı Başvurusu Nasıl Yapılır?

İşsizlik maaşı başvurusunun 3 farklı yolla yapılması mümkündür. Bu yollardan ilki yaşanan şehirde bulunan İşkur şubesine giderek fiziksel başvuru yapmaktır. İşkur görevlilerinin yönlendirmesiyle başvuru gerçekleştirilir ve cevap beklenir.

Başvuru için kullanılabilecek ikinci yöntem İşkur web sitesi üzerinden online başvuru yapmaktır. Bunun için Tc kimlik numarası ve şifre bilgisi ile sisteme giriş yapılır. Üye girişi yapıldıktan sonra Online İşlemler/İşsizlik Sigortası/Talep Dilekçesi ve Dilekçe Girişi yolu izlenerek online başvuru işlemi gerçekleştirilir.

Maaş başvurusu için son yöntem ise e-devlet kapısının kullanılmasıdır. E-devlet hesabını giriş yapılır. Girişin ardından arama bölümü İşsizlik Ödeneği Başvuru yazılarak arama yapılır ve başvuru gerçekleştirilir.

2023 İşsizlik Maaşı Ne Kadar?

Başvuru yaparak işsizlik maaşı almaya hak kazanan her bireyin alacağı maaşın tutarı aynı değildir. 2023 yılı itibariyle işsizlik maaşı aralığı 5325-10650 TL arasında değişir.

İşsiz durumdaki bireyin alacağı işsizlik maaşının hesaplanmasında işten çıkarılmadan önceki son 4 aylık maaşına bakılır. 4 aylık maaş ortalamasının %40’ı alınır. Ortaya çıkan brüt işsizlik maaşından damga vergisi oranı düşülerek net işsizlik maaşının ortaya çıkması sağlanır.

İşsizlik Maaşı Kaç Ay Süreyle Verilir?

İşsizlik Sigortası Fonu tarafından işsizlik maaşı bireylere sonsuza kadar ödenen bir maaş değildir. Maaşın ödenme süresi işçi için ödenen prim günüyle orantılıdır.

Bir işçi 3 yıl (son) içinde toplamda 600 gün sigortalı şekilde çalışmışsa maaşı 180 gün boyunca (6 ay) alır. Sigortalı çalışma süresi 900 gün ise maaşı 240 gün boyunca (8 ay) alır. İşçinin sigortalı çalışma süresi 1080 gün ise maaşı 300 gün boyunca (10 ay) alır.

İşsizlik Maaşı Nereden Alınır?

İşten çıkarılmasının ardından işsizlik ödeneğine başvuran kişilerin yaptıkları başvurunun sonucu o ay içerisinde açıklanır. Maaş almaya hak kazanan kişiler maaşlarını ayın 5’i olduğunda alabilirler.

Maaşı almak için PTT şubelerine gitmeleri gerekir. PTT şubelerinden nüfus cüzdanları veya TC kimlik numaralarını kullanarak yatırılan maaşı çekebilirler. Belirlenen süre boyunca aynı tarihlerde maaş kişi adına yatırılır.

İşsizlik Maaşı Kesilir Mi?

Başvuru yapan kişilerin işsizlik maaşı haklarını kaybetmeleri mümkündür. Şartların taşınmaması veya kusurun bulunması maaşın kesilmesine neden olur. İşsizlik maaşının kesilmesini sağlayan sebeplerden ilki kişinin bir işte çalışarak gelir kazandığının tespit edilmesidir.

İşsizlik maaşının kesilmesini sağlayan ikinci sebep İşkur tarafından kişiye önerilen işin kabul edilmemesidir. Kişinin deneyimi, eğitimi veya becerilerine uygun iş bulunur ve çalışması için önerilir. Bu önerinin kişi tarafından gerekçesiz reddedilmesi maaşın kesilmesine neden olur.

İşsizlik maaşının kesilmesi için dikkate alınacak diğer sebepler ise İşkur’un önerdiği eğitim programlarına katılmamak, belge teslimi yapmamak ve yapılan aramalara cevap vermemek gibi sebeplerdir. Bu sebeplerden birinin veya bir kaçının kişide bulunması işsizlik maaşı hakkını kaybetmesine neden olur.