İstifa Eden İşçinin Hakları Nelerdir?

Çalışma hayatında herkesin karşılaştığı zorluklar ve değişen şartlar, zaman zaman bir çalışanın istifa kararı almasına neden olabilir. Birçok çalışan, istifa ettiğinde haklarını kaybedeceği düşüncesine kapılabilir. İstifa eden bir çalışanın da çeşitli yasal haklara sahip olduğunu bilmek önemlidir.

Çalışanlar, istifaya giden yolda çeşitli nedenlere sahip olabiliyor. İşyerindeki olumsuz şartlar, mobbing, yetersiz maaş gibi faktörler istifa kararını etkileyebiliyor. İstifa eden bir çalışanın yasal hakları, genelde işten çıkartılan bir çalışanın sahip olduğu haklara kıyasla daha az gibi görülebilir.

İstifa Eden Çalışan Kıdem Tazminatı Alabilir Mi?

İstifa eden bir çalışanın kıdem tazminatı alma hakkı, belirli şartlara bağlıdır. Genel olarak, işten ayrılma düşüncesi olan bir çalışanın, kıdem tazminatı alabilmesi için en az bir yıl süreyle aynı kurumda çalışmış olması gerekiyor. Süreyi geçmeyen çalışanlar, kıdem tazminatı hakkına sahip olamazlar.

Çalışma Süresi

İstifa eden çalışanın, kıdem tazminatı talep edebilmesi için çalıştığı kurumdaki iş süresinin en az bir yıl olması gerekiyor. Bir yılı aşmayan sürelerde istifa eden çalışanlar genellikle kıdem tazminatı alamazlar.

Haklı Nedenler

İstifa eden çalışan, İş Kanunu'nda belirtilen haklı nedenlere dayanarak istifa etmelidir. Bu nedenler arasında ücret eksikliği, çalışan haklarının ihlali gibi durumlar bulunuyor.

Özel Durumlar

Kadın çalışanlar, evlendikleri tarih itibariyle bir yıl içinde istifa etme sebebi olarak evliliklerini gösterirse kıdem tazminatı alma hakkına sahiptirler. Erkek çalışanlar askerlik sebebiyle istifa ettiğinde de kıdem tazminatı talep edebilirler

Mobbing

Mobbing, iş yerinde maruz kalınan psikolojik şiddeti ifade eder. Mobbinge uğrayan bir çalışan, durumu ispatlayarak istifa ettiğinde kıdem tazminatı talep edebilir.

Cinsel Saldırı veya Taciz

İş yerinde cinsel saldırı veya tacize maruz kalan çalışanlar, durumu bildirdikleri halde önlem alınmaması durumunda istifa ettiklerinde kıdem tazminatı talep edebilirler.

SGK Bildirimi ve Primler

İşe giriş tarihinin SGK'ya geç bildirilmesi veya SGK primlerinin eksik yatırılması durumunda çalışan, mağduriyet yaşadığı için kıdem tazminatı talep edebilir.

Yıllık İzin Ücreti Ödenmiyorsa İstifa Edebilir Mi?

İşyerinde belirli bir süre çalışan her çalışanın yıllık izin hakkı bulunuyor. Genellikle 1 ila 5 yıl arasında çalışanlar için 14 gün, 5 ila 15 yıl arasında çalışanlar için 20 gün ve 15 yıldan daha fazla süreyle çalışanlar için 26 gün yıllık izin hakkı mevcuttur. İzin günlerini kullanma hakkına sahip olmanız, işverenin sizi çalışmaya zorlaması durumunda engelleniyorsa, bu durum istifa etme hakkınızı doğurabiliyor.

İşveren, size verilen yıllık izin günlerinde çalışmanızı talep ediyorsa ve durum sizin isteğiniz dışında gerçekleşiyorsa, çalışma koşulları altında istifa etme kararı alabilirsiniz. İstifa etmeniz durumunda, kullanmadığınız yıllık izin günlerinin ücretini işverenden talep etme hakkınız bulunuyor. Kullanılmayan her bir yıllık izin günü için, günlük ücretiniz üzerinden bir ödeme yapılması gerekiyor.

İş Yerinde Eşit Haklara Uyulmuyorsa Ne Yapmak Gerekiyor?

İş yerinde eşitsizlik söz konusu olduğunda, çalışanlar için oldukça rahatsız edici olabilir. İşverenin tüm çalışanlara eşit davranma sorumluluğu, iş etiği açısından büyük bir öneme sahiptir. Ayrımcılığa maruz kalan çalışanlar, bu durumu gerekçe göstererek istifa etmeyi düşünebilirler. İşverenin haklı bir neden olmaksızın ayrım yapması, çalışanların motivasyonunu düşürebilir.

Eşitsizliği kanıtlayan durumlar arasında:

• Tüm çalışanlara maaş zammı yapılırken, belirli bir grup çalışana herhangi bir zam yapılmama
• Hamile olan bir çalışana doğum izni vermemek için işten çıkarma ya da görev tanımı dışında işlere atanma gibi uygulamalar.
• Farklı güzergahlarda oturan çalışanların servis haklarından faydalanamaması durumunda yol ücretlerinin verilmemesi.
• Bayram gibi özel günlerde verilen ikramiyelerden bazı çalışanların mahrum bırakılması.
• Yılbaşı veya dini bayramlarda yapılan sosyal yardımlardan bazı çalışanların yararlanamaması.
• İş yerinde meydana gelen tatsız olaylara karşılık, bazı çalışanların ücretsiz bir şekilde fazla mesai adı altında çalıştırılması.

Gibi durumlarla karşılaşan çalışanlar, öncelikle eşitsizliği fark etmeli ve gerekirse belgeleyerek işverenleriyle iletişime geçmelidir. İşverenler, eşit davranma ilkesini ihlal etmeleri durumunda, çalışanın bu durumu gerekçe göstererek istifa etmesi sonucu tazminat ödemek zorunda kalabilirler.

Çalışanlar Mobbing Yapılması

Mobbing, iş yerinde maruz kalınan psikolojik şiddetin bir ifadesidir ve bu durum istifa eden çalışanın haklarını etkileyebiliyor. Mobbinge uğrayan çalışanlar, bu durumla başa çıkabilmek ve iş akdini sonlandırabilmek adına çeşitli haklara sahiptir.

Mobbinge uğrayan bir çalışanın, manevi tazminat talep etme hakkı bulunabilir. Mobbing genellikle sürekli ve sistematik bir şekilde gerçekleşen davranışları içerir ve çalışanın iş ortamında psikolojik olarak kötü bir duruma düşmesine neden olabilir.

Mobbinge uğrayan çalışanlar genellikle;

• Çalışanın herhangi bir hata yaptığında sürekli azarlanması ve küçük düşürülmesi.
• Diğer çalışanlardan ayrı tutulması veya dışlanması.
• Sürekli eleştirilmesi.
• Çeşitli iftiraların atılması ve asılsız dedikoduların yayılması.
• Görev yerinin sürekli değiştirilmesi.
• Küçük düşürücü ve hoş olmayan görevlerin atanması.

Gibi davranışlarla karşılaşabilir. Bu tür mobbing davranışlarına maruz kalıyorsanız ve bu durumu fark ettiyseniz, durumu belgeleyerek iş akdini sonlandırma hakkınızı kullanabilirsiniz. Mobinge uğrayan bir çalışan, genellikle manevi tazminat talep etme hakkına sahiptir. Maruz kalınan psikolojik şiddetin türüne ve yoğunluğuna bağlı olarak değişebilir.

Fazla Mesai Ücreti Alamayan Çalışan Ne Yapmalıdır?

Türkiye'de haftalık çalışma saati 45 saat olarak belirlenmiştir. Bu saatleri aşan her çalışma saati için işverenlerin fazla mesai ücreti ödemesi gerekiyor. Yasal düzenlemelere göre, fazla çalıştığınızı belgeleyebildiğiniz her saat için fazla mesai ücreti talep etme hakkınız bulunuyor. Fazla mesai süresi hesaplanırken mola sürenizin bu süre dahilinde tutulmaması önemlidir.

Örneğin, günde 08.00-17.00 saatleri arasında çalışan bir kişinin 1 saatlik mola süresi olsun. Bu durumda, haftada 6 gün çalışıyorsa haftalık çalışma saati 48 saat olarak hesaplanır. İşveren haftada 3 saatlik fazla mesai ücreti ödemelidir. Bir gün içinde 11 saatten fazla çalışıyorsanız veya saat 20.00 ile 06.00 arasında 7,5 saatten fazla çalışıyorsanız, bu durumda da fazla mesai ücretinden faydalanabilirsiniz.

İstifa Dilekçesi İmzalanırsa Ne Olur?

İstifa dilekçesi imzalandığında, çalışanın hakları ve durumu birkaç önemli noktaya dayanır. İşverenin sunduğu istifa dilekçesi örnekleri genellikle işverenin lehine düzenlenmiş olabilir. çalışanın imzaladığı belgeye dikkat etmesi ve haklarını koruması önemlidir.

İstifa dilekçesi imzalamanın sonuçları;

• İşverenin sunduğu istifa dilekçesi örnekleri genellikle çalışanın haklarını korumayabilir. İmzalanan bir belge, işvereni olası tazminat ve hak taleplerinden muaf tutabilir.
• İstifa eden çalışanlar genellikle kıdem tazminatı talep edemezler. İşverenin haksız uygulamalara karışması durumunda ya da çalışanın haklarının ihlal edildiği durumlarda, istifa edilen iş yerinden kıdem tazminatı talep edilebilir.
• İstifa dilekçesi imzalandıktan sonra, işveren tarafından sunulan belgeye dayanarak birçok hak talep edilemeyebilir. Haksızlık, eşitsizlik, mobbing gibi durumlar hukuki bir temele dayanıyorsa, imzalanan belgeye rağmen bu haklar için mücadele edilebilir.
• İstifa dilekçesi imzalandığında, çalışanın hukuki hakları sınırlanabilir. Eğer işveren tarafından sunulan belge hukuka aykırıysa veya çalışanın hakları ihlal edilmişse, hukuki bir danışmanlık almak ve gerektiğinde dava açmak mümkün olabilir.
• Çalışanlar, istifa etmeyi düşündüklerinde işverenin sunduğu belgeyi dikkatlice incelemeli ve haklarını korumak için gerekirse hukuki destek almalıdır.

Fazla mesai ücreti almayı hak eden bir çalışan, işvereninden saatlik ücretinin %150'si oranında ödeme almalıdır. Bu durum, çalışanın haftalık çalışma saatlerinin yasal sınırları aşması durumunda geçerlidir. Eğer fazla mesai ücreti hakkınız gasp ediliyorsa, bu durumu belgeleyerek tazminat talep etme hakkına sahip olabilirsiniz.