İş akdi işveren ile içi arasındaki sözleşmeye dayanılarak yürütülür. Taraflardan birinin memnuniyetsizliği veya diğer nedenlerle iş akdini fesih etme hakkı vardır. İşçi bu haklarını hukuki olarak ortaya koymak için, istifa dilekçesi ile işverene bildirim yapmak zorundadır.
Bu durum kamu ve memur anlaşmalarında da geçerlidir. İstifa dilekçesi, istifa edenin kurallarına göre belgeyi oluşturup, işverene sunması ile hukuki belge niteliği taşır. İstifa dilekçesinin işverene iletilmesinden sonra, aksi belirtilmediği durumlarda iş akdinin sonlandırılması için işlemler derhal başlatılır.
İşçinin istifa dilekçesi vermesine rağmen, yasada açıkça belirtilen haklar saklı kalmak üzere çalışmaya zorlanamaz. Anayasa’nın hükümlerine göre, bu yönde yapılan zorlamalar angarya olarak kabul edilir ve cezai sorumluluklar gerektirir.
İstifa dilekçesi sonuç itibari ile hukuki sonuçlar doğurabileceğinden, resmi bir dil kullanılması, başlık, tarih, giriş, gelişme, sonuç, istifa edenin adı, soyadı, kimlik numarası, iletişi numarası, imza bölümlerine yer verilmesi gerekir.
Çalışan çok çeşitli sebeplerden istifa etmek durumunda kalabilir. Bu gibi durumlarda istifa dilekçeleri de farklılık gösterir. Ancak her istifa dilekçesinde sayılan ana unsurların bulunması gerekir.
Basit istifa dilekçeleri, genellikle haklı bir neden olmaksızın işten ayrılma işlemlerinde kullanılır. Dilekçenin ana unsurlarını taşımak koşuluyla, çalışan dilekçesinde iş yeri koşullarından veya yönetim biçiminden şikayet etmez.
Bunun yanında kişisel nedenlerini de öne sürmez. Bu türden dilekçelerde her ne kadar çalışanın herhangi bir beklentisi oluşmasa da, hukuki sonuç doğurmayacağı anlamına gelmez.
İş akdinde işveren tarafından şartlar öne sürülmüş ve iş süresi belirlenmişse, işveren dilekçe kabulü ile oluşan zararları hukuki yollardan çalışandan talep edebilir. Bu gibi koşullarda da, iş akdinde belirtilen süreye dayanılarak çalışmaya zorlanamaz.
Çalışanlar, işverenin bazı kararlar almasına zorlamak için, istifa dilekçesinde şartlar öne süremezler. Ancak herhangi bir nedenle veya herhangi bir neden olmaksızın, istifa dilekçesinin hangi tarihte işleme konulacağı şartını öne sürebilir. Bu gibi durumlarda işten ayrılma tarihinin net olarak belirtilmesi gerekir.
İstifa dilekçesini kabul eden işveren, ikinci bir dilekçeye gerek kalmaksızın yer verilen tarihte resen işlemleri başlatır. Dilekçede işten ayrılma tarihi belirtilmesine rağmen, süre beklenmeksizin işten el çektirilmesi çalışan lehine tazminat hakkı doğurur.
İşyerinde yaşanan olumsuzluklar, çalışanlarda memnuniyetsizlikler oluşturabilir. Bu gibi durumlarda çalışan istifa dilekçesinde haklı nedenlerini belirtmeli, yaşadığı olumsuzlara öz anlatımla dilekçesinde yer vermelidir. Ödenen ücretin tatmin etmemesi, iş yoğunluğu, yönetimden kaynaklı mobing uygulamaları, haklı bir neden olarak kabul edilir.
Hukuka uygun olarak iş akdi oluşturulmuşsa ve iş akdinde memnuniyetsizlik belirtisi olan çalışma prensibine yer verilmişse, iş yoğunluğu haklı bir neden sayılamaz. Belirsiz mesai süreleri kesinlikle haklı bir neden oluşturur.
Memurun istifa işlemlerinde kullanılan istifa dilekçesinin şablonu, işçi istifalarında kullanılan şablonla benzerlik gösterir. Dilekçe başlığı, tarih, giriş, gelişme ve sonuç bölümleri, memur dilekçelerinde de kullanılır.
Memurun bağlı bulunduğu bakanlık, işveren konumunda yer alır. İlgili bakanlık dilekçesinin kabulünü doğrudan kendisi yapabileceği gibi, yetkilendirdiği organlar eliyle de yürütebilir. Kamu iktisadi teşebbüslerinde, istifa yöntemleri benzer şekilde yürütülür.
İşçi istifa dilekçelerinde aksi belirtilmesi sürece, dilekçenin işveren tarafından kabul edildiğinden itibaren işten ayrılmalar söz konusudur. Memur işlemlerinde yetkili otoritenin dilekçeyi kabul etmesi ve kararı ilgiliye tebliğ etmesi gerekir.
İç mevzuatın zorunlu kıldığı durumlarda, memura işten ayrılabileceği tarih belirtilebilir. Seçilme hakkını kullanmak için oluşturulan memur istifa dilekçelerinde, bu durumun dilekçe içeriğinde yer alması durumunda, otorite gerekli işlemleri derhal başlatması gerekir.
İş Kanunu evlilik durumunda kadının işten ayrılabileceğine, işten ayrılması durumunda kıdem tazminatı ve benzeri haklardan faydalanacağına hükmeder. Bunun için evlilik akdinin gerçekleşmesinden itibaren en geç bir yıl içerisinde, istifa dilekçesinin verilmesi gerekir.
Dilekçe içeriğinde haklı nedenlerin ortaya konulması amacıyla, mutlaka işten ayrılma sebebi olarak evlilik durumunun belirtilmesi, dilekçe ekinde evliliği belgeleyecek belge fotokopilerinin sunulması gerekir. Kadın memurlarda evlilik nedeniyle istifa dilekçesi verebilirler, ancak işçi kadınların faydalandığı haklardan faydalanamazlar.
Yazım kuralları açısından farklılık görülmese de, içerik açısından nedenlerine bağlı olarak istifa dilekçelerinde farklılıklar oluşur. Bunlardan biri de iş değişikliği nedeniyle istifa dilekçesi yazımlarıdır. Her insan kendini geliştirmek ve daha uygun koşullarda çalışmak ister.
Kişinin mevcut işyerinde herhangi bir sorun bulunmamasına rağmen, kariyer belirlemek veya daha avantajlı iş imkanlarından faydalanmak için, istifa dilekçesi vermesi kadar doğal bir şey yoktur.
İş değişikliği nedeniyle verilen istifa dilekçeleri, her ne kadar yasal mevzuat açısından tek başına haklı bir sebep olarak görülmese de, kişiler bu haklarını her zaman kullanabilirler. Ancak işten ayrılmalar sonucunda, haklı nedenlerde olduğu gibi kıdem tazminatından faydalanamazlar.
Genç çalışanlar, zorunlu askerlik nedenlerine istifa dilekçelerinde yer vererek, işten ayrılmak isteyebilirler. Bu yasal olarak zorunlu bir neden olarak kabul edilir, kıdem tazminatı ve diğer alacakları ilgiliye ödenir.
Bu yönde irade beyanına ve kişi alacaklarına karşı işveren direnemez. Bu tür işlemlerde, askerliğe kabul işlemlerine dair belge fotokopisinin dilekçe ekinde sunulması gerekir.
Çok çeşitli nedenlerle iş akdi feshedilebilir.
Bunlar;
Şeklinde sıralanabilir. Çalışanın istifası, tek taraflı irade beyanı olarak verilecek dilekçeyle gerçekleşir. İş akdinin feshini zorunlu kılan haller dışında, çalışan istifa dilekçesini işverene sunduğunda, işten ayrılma neticesi doğacak haklarını da almaya hak kazanır.
Bu gibi durumlarda, haklı bir neden aranması gerekir. İşçinin alacaklarına karşı işveren direnebilir. Bu gibi durumlarda da, istifa dilekçesine ve haklı nedenlere dayanarak yasal yollara başvuru yapılabilir. Ancak dilekçe vermeksizin işten ayrılmalarda, çalışanın bu yönde talepleri hukuki açıdan sakıncalar doğurur.
Ayrıca işverende, iş akdinden kaynaklı ihbar tazminatı talebinde de bulunabilir. İstifa dilekçeleri bazen memnuniyet amaçlı da kullanılabilir. Bu gibi durumlarda işyerinden memnun bir şekilde ayrılan çalışan, sonraki iş başvurularında daha önce çalıştığı firmayı referans gösterebilir.
İş akdinin tek taraflı feshi işçiye ve işverene verilen temel haklardandır. Yasal zorunluluk olmadıkça, bu haklar engellenemez. Ancak çalışan istifa dilekçesi oluştururken, bazı maddi hatalarda oluşabilir. Bu hatalar çalışanın istifa etmesini ve istifa sonucunda edinebileceği hakların kullanılamamasına neden olabilir.
Diğer tüm dilekçe örneklerinde görülebileceği gibi, istifa dilekçesinde de tarih ve imzanın eksikliği, dilekçenin geçerliliğinin ortadan kaldırır. Kişi istifa dilekçesini kendi el yazısı ile oluştursa bile, bu türden maddi hatalar belgeyi geçersiz kılar.
İstifa dilekçesinde imza olmasına rağmen tarihe yer verilmemiş olması, dilekçeyi hukuki olarak tartışmalı hale getirir. İstifa dilekçesinin karşı muhatabı işverendir. Bu nedenle dilekçenin başlığında muhatabın yer alması gerekir. Yüklenici firma ve taşeron firma oluşumlarında, iş akdi hangi firma ile yapılmışsa, dilekçenin muhatabı da o firmadır.
İş akdinden kaynaklı sorunsuz iş koşulları sağlanmasına rağmen, çalışan işten ayrılara kıdem ve ihbar tazminatı almak için, gerçeğe aykırı olarak zorunlu nedenler öne sürebilirler. Ancak istifa dilekçelerinde bu türden gerçeğe aykırı bilgilere yer verilmesi, hukuki sonuçlarda doğurur.
Yasal süreçte iddialara ilişkin delil sunulamadığı durumlarda, yanıltıcı bilgiler nedeniyle işverenin tazminat hakkı da doğar. Bu nedenle dilekçelerde bu türden yanıltıcı bilgilere yer verilmemesi gerekir.
İstifa dilekçelerinde yer verilen içerikler, işten ayrılmayı gerektirecek nedenler içerebilir. Ancak söz konusu içerikler, anlam bütünlüğünü bozacak şekilde olmamalı ve gereksiz bilgilere yer verilmemelidir.
Örneğin, boşanma nedeniyle istifayı gerektiren dilekçelerde, boşanmanın nedenlerinden çok, boşanma tarihi ve çalışanın işten ayrılmasını zorunlu kılan nedenlere yer verilmelidir. Benzer şekilde idare amirinden kaynaklı istifa dilekçesi verilecekse, mutlaka ilgili kişi dilekçede net olarak belirtilmelidir.
Gerek zorunlu nedenlerle, gerekse memnuniyetsizlik sonucu oluşturulan istifa dilekçelerinde mümkün olduğu kadar sade dil kullanılması gerekir. Gereğinden fazla saygı ifadesi ve kaba ifadeler kullanılmasından kaçınılmalıdır.
Özellikle memnuniyetsizlik sonucu oluşturulan istifa dilekçelerinde, işverenin kişisel haklarına saldırı anlamına gelen içeriklerin kullanılması sıklıkla görülen hatalardandır. Bu tür hatalarda gerek kişi, gerekse firma ismi kullanılsın hukuki sonuçlar doğurur. Bu anlamda firmalarda tüzel kişiliktir ve haklarını korumak için organları aracı ile yasal başvuruda bulunabilirler.
İstanbul Avrupa/ Bakırköy
Bursa/ Nilüfer
Ankara/ Etimesgut
İzmir/ Buca
İzmir/ Karşıyaka
Hafta içi 09:00 - 18:00 arasında destek hattımızı arayabilirsiniz.
Yeniliklerden haberdar olmak için hemen kayıt olun, herşeyden haberiniz olsun.